دیالوگ در قرآن: گونه ها و درون مایه ها

نویسندگان

محمّدکاظم شاکر

عطیّه اکبری

چکیده

قرآن کریم در عین حال که راهنمایی برای سعادت انسان است، کتابی به غایت ادبی نیز هست که زمینه­ها و اسرار ادب و بلاغتش دلایلی روشن بر اعجاز آن است. گفتگو یا دیالوگ یکی از عناصر ادبی است که قرآن به صورت خیره­کننده­ای آن را بکار گرفته است. گفتگو در یک متن ادبی و بویژه داستانی، نقش حیات آفرینی را بر عهده دارد. کاربست این عنصر در قرآن باعث می­شود تا خواننده با توجّه کامل و به صورت زنده، به صحنه­هایی دسترسی بیاید که در آنها افراد بر سر موضوع­هایی حیاتی که سعادت و شقاوت آنها را رقم می­زند به بحث و گفتگو می­پردازند. قرآن نه تنها دیالوگ را به داستان­های تاریخی وارد کرده، بلکه آن را از مرزهای تاریخ نیز عبور داده و به صحنه­های عالم پس از مرگ نیز راه داده است. این کتاب آسمانی گاه، ما را به پای گفتگوهایی می­نشاند که بین دوزخیان و بهشتیان و یا بین فرشتگان و دوزخیان و یا ابلیس و دوزخیان جریان می­یابد. جریان گفتگو با کارکردهای مختلف خود در همة مباحث و آموزه­های اساسی قرآن جاری است. این پژوهش که به بررسی گونه­ها و درون­مایه­های عنصر ادبی دیالوگ در قرآن کریم اختصاص دارد در پی آن است تا معلوم کند که در آیات وحی، تا چه اندازه و چگونه از این عنصر برای انتقال درون ­مایه­های مورد نظر استفاده شده است. بررسی آیات قرآن نشان می دهد که یک پنجم از محتویات قرآن در قالب دیالوگ عرضه شده و در طی آن، مهم­ترین مسائل اعتقادی، اخلاقی و تربیتی با انواع گوناگون دیالوگ، به ذهن و جان مخاطب انتقال می­یابد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بن مایه: تعاریف، گونه ها، کارکردها و...

اختلاف در فهم و کاربرد اصطلاحات رایج در حوزۀ ادبیات داستانی، از مشکلاتی است که گاه مانع از فهم درست و مشترک داستان و تحلیل دقیق آن می شود. با اینکه بسیاری از این اصطلاحات به فرهنگ ها راه یافته و بر زبان اهل تحقیق جاری است، هنوز در کاربرد آن اجماعی وجود ندارد. همین امر، تشخیص و تمایز عناصر داستانی و در نتیجه، تحلیل داستان ها را در عمل با مشکل روبه رو ساخته است. نویسنده در این گفتار، قصد دارد یکی...

متن کامل

بن مایه: تعاریف، گونه ها، کارکردها و...

اختلاف در فهم و کاربرد اصطلاحات رایج در حوزۀ ادبیات داستانی، از مشکلاتی است که گاه مانع از فهم درست و مشترک داستان و تحلیل دقیق آن می شود. با اینکه بسیاری از این اصطلاحات به فرهنگ ها راه یافته و بر زبان اهل تحقیق جاری است، هنوز در کاربرد آن اجماعی وجود ندارد. همین امر، تشخیص و تمایز عناصر داستانی و در نتیجه، تحلیل داستان ها را در عمل با مشکل روبه رو ساخته است. نویسنده در این گفتار، قصد دارد یکی...

متن کامل

ساختار و تکنیک های آهنگسازی «دیالوگ ها» اثر الیوت کارتر

مقاله ی پیش رو، از دو منظر ساختار رده های نغمگی و همچنین تکنیک های آهنگسازی به بررسی قطعه ی «دیالوگ ها» اثر الیوت کارتر می پردازد. در بخش اول، به بررسی شیوه های آهنگساز در بیان زبان هارمونی این اثر و چگونگی استفاده ی او از مجموعه ها در سازماندهی رده های نغمگی، و نیز استفاده ی آهنگساز از مجموعه هایی که خود او از آنها تحت عنوان مجموعه های کلیدی یاد می کند، پرداخته شده است. علاوه بر این، اهمیت و ب...

متن کامل

تحلیل بسامدی درون مایه ها در دفتر سوم مثنوی

مثنوی کتابی عظیم مشحون از معانی متکثر و اندیشه هایی متنوع است که خواننده را در تلاطم امواج پی درپی خود غرقه و مبهوت می سازد. بهمین سبب و به دلیل درنگ مکرر مخاطب در پاگردهای ابیات مثنوی، معمولاً جهات اصلی اندیشه و اهداف کلّی کتاب مخفی مانده، خواننده از درک کلان فکرهای این کتاب مستطاب فرومی ماند. در این مقاله تلاش شده است تا این کلان فکرها در دفتر سوم مثنوی با روش تحلیل بسامدی درون مایه ها مشخص گشت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
کتاب قیم

ناشر: دانشگاه یزد

ISSN 2251-6026

دوره 3

شماره 8 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023